Việt Nam là quốc gia có tiềm năng lớn về phát triển Điện mặt trời Mái nhà (ĐMTMN), với tổng tiềm năng toàn quốc lên tới 48GW. Hiện có trên 103,000 hệ thống ĐMTMN với tổng công suất lắp đặt hơn 9.5GW đang vận hành, và con số này sẽ tiếp tục tăng mạnh nhờ những chính sách khuyến khích của Chính phủ.

Tuy nhiên, song song với định hướng phát triển cũng kèm theo yêu cầu nâng cao cho việc giám sát, điều khiển hệ thống ĐMTMN để đảm bảo an ninh toàn hệ thống điện. Việc đấu nối ĐMTMN nếu không được kiểm soát sẽ dẫn đến những thách thức trong vận hành và an ninh hệ thống, có thể kể đến:
• Giám sát, điều khiển: Thiếu khả năng giám sát, điều khiển công suất với ĐMTMN gây khó khăn trong việc tính toán, và kiểm soát đặc tính vận hành của lưới điện.
• Đường cong con vịt (Duck Curve): Làm thay đổi đặc tính phụ tải, gây ra thách thức trong cân bằng công suất, tốc độ tăng, giảm công suất với các tổ máy phát điện truyền thống.
• An ninh mạng: Việc tấn công qua cloud của nhà sản xuất inverters nhằm ngừng một phần hoặc toàn bộ ĐMTMN có thể gây mất điện cấp khu vực, và thậm chí cấp quốc gia.

Những vấn đề trên đã được các chuyên gia và các nhà hoạch định chính sách tại Việt Nam nhận diện, từ đó đã có các quy định cụ thể đối hoạt động giám sát, điều khiển hệ thống ĐMTMN. Một số quy định nổi bật mà các nhà đầu tư sẽ cần lưu ý trong quá trình đầu tư xây dựng ĐMTMN bao gồm:
• Nghị định 135/2024/NĐ-CP về cơ chế, chính sách khuyến khích ĐMTMN
o Khuyến khích phát triển ĐMTMN tự sản xuất, tự tiêu thụ.
o ĐMTMN được bán điện dư lên lưới điện nhưng không quá 20% công suất lắp đặt.
o ĐMTMN ≥ 100kW phải trang bị thiết bị giám sát, điều khiển kết nối với SCADA của Công ty Điện lực.

• Quyết định 1570/QĐ-EVN về yêu cầu kỹ thuật giám sát, điều khiển ĐMTMN
o Đảm bảo tính năng thu thập, giám sát, điều khiển, danh sách dữ liệu theo quy định.
o Yêu cầu giao thức truyền thông: Modbus TCP, IEC60870-5-104, IEC62056.
o Yêu cầu kênh truyền thông: 3G/4G/5G, Internet, …
o Tuân thủ yêu cầu an ninh mạng: giao thức bảo mật TLS, OpenVPN/IPSec. Chặn quyền điều khiển từ cloud của nhà sản xuất inverters.

Với trên 25 năm kinh nghiệm là đơn vị nghiên cứu, phát triển, và cung cấp giải pháp quản lý, giám sát hệ thống điện hàng đầu tại Việt Nam, các giải pháp về Giám sát và điều khiển Điện Mặt trời Mái nhà của ATS luôn được phát triển với cân nhắc về tính an toàn của hệ thống và tính tương thích với quy định của hệ thống điện. Phát triển và hoàn thiện trên kinh nghiệm từ 4GW dự án năng lượng tái tạo, giải pháp toàn diện cho ĐMTMN của ATS không chỉ hoàn toàn đáp ứng các quy định về kỹ thuật kể trên mà còn góp phần tối ưu hóa hoạt động vận hành, đảm bảo tính an toàn hệ thống song song với hiệu quả kinh tế của khách hàng sử dụng, đáp ứng yêu cầu vận hành hiện tại và sẵn sàng nâng cao mở rộng cho tương lai.